Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για τον χρόνο σε ένα μεγάλο αφιέρωμα

Μετάφραση κειμένων: Θεοδώρα Τσώλη, Λαλίνα Φαφούτη, RSS

Άλλοτε τρέχει, άλλοτε κυλά και μερικές φορές σταματά. Τον μετράμε, τον χάνουμε και συχνά θα θέλαμε να είχαμε περισσότερο. Ο χρόνος μοιάζει κάτι τόσο φυσικό ώστε συνήθως ξεχνάμε πόσο παράξενη είναι αυτή η έννοια. Όσο πιο πολλά μας αποκαλύπτονται από την επιστήμη γι' αυτόν τόσο πιο αλλόκοτος μας φαίνεται. Πώς ξεκίνησε; Γιατί κυλάει μόνο προς μία κατεύθυνση; Είναι πραγματικός ή αποκύημα της φαντασίας μας; Μπορούμε να ταξιδέψουμε στον χρόνο; Πώς τον αντιλαμβάνεται το σώμα και το μυαλό μας; Πώς τον μετρούν τα κράτη της Γης και οι επιστήμονες; Και μήπως κάποτε μας τελειώσει πραγματικά; Στις επόμενες σελίδες θα βρείτε απαντήσεις για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της πιο αινιγματικής διάστασης.

Σειρά άρθρων από το μεγάλο αφιέρωμα που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ στις 31/12/2011, τα οποία θα παρουσιασθούν τμηματικά:

ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΧΡΟΝΟΣ Του Stuart Clark
ΤΟ ΒΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ της Amanda Gefter
ΘΑ ΤΑΞΙΔΕΨΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ; του Μarcus Chown
ΤΟ ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΟ ΡΟΛΟΪ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ του Richard Webb
Ο ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ της Linda Geddes
ΧΡΟΝΟΥ ΑΙΣΘΗΣΗ της Linda Geddes
Η ΦΥΛΗ ΧΩΡΙΣ ΧΡΟΝΟ του Chris Sinha
ΖΩΗ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ της Sally Adee
ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ του Richard Webb
ΠΟΤΕ ΓΕΡΝΑΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ;
ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ; Tου Stephen Battersby

ΤΟ ΒΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
της Amanda Gefter

Προχωρήστε μερικά βήματα προς τα εμπρός, κάντε μεταβολή και γυρίστε ξανά πίσω. Κανένα πρόβλημα. Τώρα αφήστε να περάσουν μερικά δευτερόλεπτα και ύστερα κάντε μεταβολή και προσπαθήστε να γυρίσετε ξανά πίσω μερικά δευτερόλεπτα στον χρόνο. Αδύνατον; Φυσικά. Οπως ξέρουμε πολύ καλά, ο χρόνος, αντίθετα από τον χώρο, έχει μόνο μία κατεύθυνση - κυλάει από το παρελθόν προς το μέλλον και ποτέ αντίστροφα.

Οι φυσικοί νόμοι πάνε μπρος - πίσω
Ολα αυτά φαίνονται σαν να αποτελούν τη φυσική ροή των πραγμάτων, αν όμως κοιτάξετε προσεκτικά στη Φύση θα δείτε ότι δεν είναι έτσι. Μια ενδελεχής έρευνα των νόμων της Φυσικής δεν αποκαλύπτει ένα τέτοιου είδους «βέλος» του χρόνου. Για παράδειγμα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τους νόμους της κίνησης του Νεύτωνος για να υπολογίσετε από πού πετάχτηκε μια μπάλα από το παρελθόν, καθώς και το πού θα προσγειωθεί στο μέλλον. Οσον αφορά δε τα σωματίδια, οι νόμοι και οι δυνάμεις που κυβερνούν τη συμπεριφορά τους δεν αλλάζουν αν αντικαταστήσετε το μέλλον με το παρελθόν.

«Το πραγματικά παράξενο είναι ότι οι νόμοι της Φυσικής, οι οποίοι οπωσδήποτε θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι γι' αυτό που βλέπουμε στον κόσμο, μπορούν να λειτουργήσουν εξίσου καλά τόσο προς τα εμπρός όσο και προς τα πίσω στον χρόνο» λέει ο Ντιν Ρικλς, φιλόσοφος της Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ της Αυστραλίας. «Δεν θα έπρεπε να υπάρχει βέλος».

Αν το βέλος του χρόνου δεν υπάρχει στους νόμους της Φυσικής, από πού προέρχεται; Μια σημαντική ένδειξη έρχεται από τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ μεγάλων αριθμών σωματιδίων. Κάθε αντικείμενο που βλέπετε γύρω σας, συμπεριλαμβανομένου του εαυτού σας, αποτελείται από ένα τεράστιο σύνολο σωματιδίων. Τα σωματίδια αυτά δεν κάθονται απλώς σε ένα σημείο - αλλάζουν διαρκώς θέση και διάταξη.