Αναδημοσιεύτηκε από την ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Χ. ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ

Κατηγορία: Φυσική

Δημοσιεύθηκε : 16 Νοεμβρίου 2011

Επισκέψεις: 2627

Από την εποχή που ο άνθρωπος εμφανίστηκε πάνω στη Γη άρχισε να αναρωτιέται για το πώς δημιουργήθηκε ο ίδιος και ο κόσμος στον οποίο ζει καθώς και για το ποιες δυνάμεις και νόμοι διέπουν τα φυσικά φαινόμενα που παρατηρεί γύρω του. Στους περισσότερους λαούς, τις απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα είχαν αναλάβει να δίνουν οι ιερείς και οι άρχοντες, οι οποίοι δεν αισθάνονταν την ανάγκη να τις δικαιολογούν ή να τις συζητούν.

Οι αρχαίοι Έλληνες, όμως, ήταν ιστορικά οι πρώτοι άνθρωποι που επιχείρησαν μια διεξοδική έρευνα του Σύμπαντος, δηλαδή μια συστηματική συλλογή γνώσης βασισμένη στην ανθρώπινη λογική, με λίγους περιορισμούς από οποιοδήποτε ιερατείο. Όσοι από αυτούς προχώρησαν σ' αυτήν την έρευνα, δηλαδή στην προσπάθεια κατανόησης της φύσης, βασιζόμενοι στον ορθολογισμό και χωρίς να επιζητήσουν τη βοήθεια της διαίσθησης, της έμπνευσης ή της αποκάλυψης, ονομάστηκαν φιλόσοφοι. Χωρίς αμφιβολία υπήρχαν σοφοί άνθρωποι, ακόμη και ορθολογιστές, πριν από τους Έλληνες, αλλά δεν γνωρίζουμε σήμερα τα ονόματά τους. Ο λόγος είναι ότι ο Ελληνικός πολιτισμός άφησε πίσω του μια ορθολογιστική φιλοσοφία καταγεγραμμένη σε γραπτά κείμενα, η οποία, όπως θα δούμε, αποτέλεσε τον πρόγονο της σύγχρονης επιστήμης.

Η φιλοσοφία μπορεί, γενικά, να ασχοληθεί με τη διερεύνηση δύο διαφορετικών «κόσμων», του «εσωτερικού» και του «εξωτερικού». Στην πρώτη περίπτωση επικεντρώνεται στη συνείδηση των ανθρώπων, αναζητώντας την κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, δηλαδή της ηθικής, των κινήτρων και των αντιδράσεων των ανθρώπων. Στη δεύτερη περίπτωση επικεντρώνεται στον γύρω κόσμο, επιχειρώντας μια διερεύνηση του αντιληπτού Σύμπαντος ή, με άλλα λόγια, της φύσης. Ο πιο γνωστός εκπρόσωπος της πρώτης τάσης στην αρχαία Ελλάδα ήταν ο  Πλάτωνας, μαθητής του μεγάλου Σωκράτη, ενώ ο πιο γνωστός εκπρόσωπος της δεύτερης ήταν ο Αριστοτέλης, μαθητής του Πλάτωνα. Αξίζει να επισημάνουμε το γεγονός ότι μέσα σε διάστημα μόνο πενήντα χρόνων ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός έδωσε στον κόσμο αυτά τα δύο συστήματα φιλοσοφίας που διαμορφώνουν, ακόμη και σήμερα, τα δύο βασικά φιλοσοφικά ρεύματα.